Drogi Taternickie UIAA IV

PrzezŁukasz Pałczyński

W poniższym zestawieniu opisane są drogi taternickie o stopniu trudności IV w skali tatrzańskiej. Zaprezentowane zostały tu zarówno popularne i często chodzone klasyki jak również drogi zapomniane i nieuczęszczane.

Wycena opisywanych tu dróg wspinaczkowych zakłada, że pokonanie IV-kowych trudności konieczne jest do przebycia oryginalnego bądź najczęściej uczęszczanego wariantu drogi. Ewentualne obejścia bądź trudniejsze warianty wzmiankowane będą w opisie.

Wycena jest uklasyczniona. Oznacza to, iż trudności dróg taternickich podane zostały dla przejść w stylu klasycznym czyli bez posiłkowania się techniką hakową czy tak zwanego azerowania.

Asekuracja. Oznaczenia zostały oparte na systemie wprowadzonym przez słowackich wspinaczy.

  • S – Drogi obite. Skala od 1 do 6. Im większa cyfra tym mniej stałych punktów asekuracyjnych i co za tym idzie bardziej oddalone od siebie ringi bądź spity. Przy większych odstępach należy posiłkować się własną asekuracją.
  • R – Drogi na własnej asekuracji. Skala od 1 do 6. Im większa cyfra tym trudniej osadza się punkty asekuracyjne, a ewentualne loty są zazwyczaj dłuższe i mogą skończyć się wyrwaniem przelotów.
  • RS – Asekuracja łączona. Połączenie dwóch wyżej omówionych sposobów asekuracji na drodze.
  • N – Brak danych na temat asekuracji.

Wykaz skrótów i oznaczeń używanych przy opisie dróg taternickich.

Czas przejścia i długość dróg podane zostały w przybliżeniu.

Przypominam, że przed rozpoczęciem wspinaczki i wejściem w ścianę należy zapoznać się z opisem drogi i uważnie przestudiować topo jeżeli takowe jest dostępne. Warto je wydrukować i zabrać ze sobą. Wypada również uwzględnić własne doświadczenie górskie i umiejętności oraz zadać sobie pytanie czy sprostam trudnościom drogi. Należy również mieć na uwadze kaprysy tatrzańskiej aury. Na wypadek załamania pogody wiedza o możliwości bezpiecznego wycofu z drogi może okazać się bezcenna. Również wzmianki o konieczności zabrania ze sobą młotka i haków należy traktować poważnie.

Zaznaczam, że nie przeszedłem wszystkich wymienionych poniżej dróg. Krótkie opisy nowych dróg postaram się dodawać na bieżąco w miarę skromnych możliwości oraz wolnego czasu. Ewentualne uwagi, sugestie i propozycje proszę kierować na maila bądź kontaktować się ze mną za pośrednictwem messengera.

Zestawienie dróg taternickich

Drogi taternickie o stopniu trudności IV

BARANIE ROGI

DROGA SADKA [ ŠÁDKOVA CESTA ]

WHP 2963

WYCENA: IV ASEKURACJA: R2 WYSTAWA: S WYCIĄGI: 7 DŁUGOŚĆ DROGI: 270m CZAS PRZEJŚCIA: 2.5h

Droga Sadka to popularny klasyk na południowej ścianie Baranich Rogów. Po drodze kilka IV-kowych miejsc. Na stanowiskach stare haki. Możliwość łatwego wycofu z drogi Rampą na Baranią Galerię. Sadek nie wywarł na mnie specjalnego wrażenia. Natomiast spotkani u podstawy ściany słowaccy taternicy stwierdzili wręcz, że droga jest „szkaradna”. Oceńcie sami.

LUKEŠ – SYSEL

WHP 2962

WYCENA: IV [wariant IV+] ASEKURACJA: R2 WYSTAWA: S WYCIĄGI: 7 DŁUGOŚĆ DROGI: 260m CZAS PRZEJŚCIA: 2.5h

Lewą depresją południowej ściany Baranich Rogów. Wejście w ścianę znajduje się 50 metrów na prawo od Drogi Sadka. Natomiast od wylotu Baraniej Drabiny 50 metrów w lewo. Startujemy żlebem, który z czasem przechodzi w depresję. Trzy wyciągi o trudnościach II-III. Następnie przewijamy się na filarek ograniczający naszą depresję z lewej strony i dochodzimy do kluczowej płyty. Pokonujemy ja rysą z lewej IV, bądź wprost IV+ i wychodzimy na trawiasta półkę. Stąd w górę przez płytowy blok IV na skalną półkę. Ostatni wyciąg to wspinaczka po wielkiej płycie III+ na Baranią Galerię.

CZARNY SZCZYT

DROGA STANISŁAWSKIEGO [ STANISLAWSKÉHO DEPRESIA ]

WHP 3507

WYCENA: IV- ASEKURACJA: R2 WYSTAWA: S WYCIĄGI: 4-5 DŁUGOŚĆ DROGI: 200m CZAS PRZEJŚCIA: 3h

Droga Stanisławskiego na Czarnym Szczycie prowadzi depresją południowej ściany na lewo od Filara Puskasa. Czeka nas piękna wspinaczka systemem rys i zacięć. Trudności nie są zbyt wygórowane. Poradzą sobie nawet mniej doświadczone zespoły. Bardzo dobry opis drogi jak zwykle w przewodniku mistrza Paryskiego. Droga jest eksponowana. Skała lita. Polecam.

DRĄG

WSCHODNI FILAR

WHP 1479

WYCENA: IV ASEKURACJA: R1 WYSTAWA: E WYCIĄGI: 6 DŁUGOŚĆ DROGI: 300m CZAS PRZEJŚCIA: 3h

Wschodni filar Drąga pokonany został po raz pierwszy w sierpniu 1934 roku przez zespół Jan Gnojek i Jan Sawicki. Pierwsza część drogi wiedzie zacięciem do siodełka w filarze. Następnie trawers w lewo. Do góry lekko przewieszoną ścianką do kolejnego siodełka. Trzymając się ostrza filara dochodzimy pod uskok, który omijamy z lewej strony i wchodzimy na wierzchołek. Droga nie jest specjalnie wymagająca technicznie. Kluczowe „czwórkowe” trudności to kilka czujnych miejsc miejsc na ostrzu i uskoku filara. Wschodni filar Dragą pokonywany jest zazwyczaj w kombinacji z Granią Kończystej.

GALERIA GANKOWA

KLASYCZNA [ KLASICKÁ CESTA ]

WHP 1347, WC 16/44

WYCENA: IV [wariant V] ASEKURACJA: R2 WYSTAWA: NW WYCIĄGI: 7 DŁUGOŚĆ DROGI: 300m CZAS PRZEJŚCIA: 3h

Jak sama nazwa wskazuje jest to jeden z wielkich tatrzańskich klasyków. Wytyczona została w lipcu1911 roku przez Ignacego Króla, Władysława Kulczyńskiego juniora i Józef Lesieckiego. Klasyczna to najłatwiejsza droga poprowadzona na Galerii. Mimo wszystko nie tak prosta jakby się mogło początkującym taternikom wydawać. Również zejście do podstawy ściany może okazać się problematyczne jeśli wcześniej tam nie zawitaliśmy i nie znamy wariantu zejściowego. Klasyczna to droga ze wszech miar godna poprowadzenia. Szczerze polecam.

GERLACH

DROGA STANISŁAWSKIEGO [ STANISLAWSKÉHO CESTA ]

WC 1666

WYCENA: IV ASEKURACJA: R2 WYSTAWA: E WYCIĄGI: 7 DŁUGOŚĆ DROGI: 280m CZAS PRZEJŚCIA: 2.5h

Droga wiedzie lewą częścią wschodniej ściany. Poprowadzona została przez duet Wiesław Stanisławski i Jan Gnojek w lipcu 1930 roku. Wschodnia ściana najwyższego szczytu Tatr nie jest zbyt często odwiedzana. Podejście jest długie i skomplikowane. Mimo wszystko polecam choć raz zapuścić się w te strony. Droga mimo iż IV-kowa może sprawić trudności, zwłaszcza orientacyjne. Opis znajdziecie u Paryskiego. Zabierzcie młotek i haki. O podejściu pod wschodnią ścianę pisałem we wpisie o Gerlachu.

HUNCOWSKI SZCZYT

SPIŠSKÁ CESTA

WYCENA: IV+ ASEKURACJA: RS1 WYSTAWA: SW WYCIĄGI: 7 DŁUGOŚĆ DROGI: 200m CZAS PRZEJŚCIA: 3h

Piękna droga wiodąca środkowym filarem południowej ściany Huncowskiego Szczytu. Bardzo popularna i często uczęszczana. Doskonała propozycja dla początkujących taterników. Przebieg drogi ewidentny. Na drodze znajdziecie sporo stałych punktów asekuracyjnych. Po skończeniu drogi możemy kontynuować wspinaczkę granią na wierzchołek Huncowskiego Szczytu bądź zejść do Łomnickiego Stawu. Zejście nie nastręcza żadnych trudności.

KIEŻMARSKI SZCZYT

DROGA BIRKENMAJERA

WHP 3336

WYCENA: IV+ / V ASEKURACJA: RS1 WYSTAWA: S WYCIĄGI: 16 DŁUGOŚĆ DROGI: 550m CZAS PRZEJŚCIA: 4-5h

Droga Birkenmajera na południowej ścianie Kieżmarskiego Szczytu to jeden z wielkich tatrzańskich klasyków. Wytyczona została przez zespół Wincenty Birkenmajer i Jan Dorawski w sierpniu 1930 roku. Stanowi on najłatwiejszy sposób pokonania owej ściany. Wycena drogi wydaje się jednak zdecydowanie zaniżona. Trudności w kluczowych miejscach raczej „piątkowe” więc miejcie to na uwadze. W ramach akcji Tatry bez kladiva drogę wyposażono w gotowe stanowiska z ringów. Początkującym taternikom zalecam rozwagę przed wbiciem się w tak poważną i długa drogę.

MNICH

KLASYCZNA

WHP 533, CH&Ś 191

WYCENA: IV+ ASEKURACJA: RS1 WYSTAWA: NW WYCIĄGI: 4 DŁUGOŚĆ DROGI: 140m CZAS PRZEJŚCIA: 2h

Klasyczną wytyczyli Gyula Komarnicki i Roman Kordys w lipcu 1908 roku. Była to pierwsza droga poprowadzona na północno-zachodniej ścianie Mnicha. Po dziś dzień jest to najpopularniejsza droga wspinaczkowa na Mnichu. Można chyba zaryzykować stwierdzenie, że Klasyczna to najczęściej przechodzona droga taternicka w całych Tatrach. Spodziewajcie się kolejek i zatorów. Luźniej robi się dopiero późnym popołudniem.

Droga Klasyczna ma swój początek na półce skalnej zlokalizowanej kilkanaście metrów na lewo od charakterystycznej odstrzelonej tafli granitu gdzie rozpoczyna się Droga Orłowskiego. Kluczowe trudności napotkacie na drugim wyciągu. Idziemy zacięciem do charakterystycznej nyży, z której musimy przetrawersować po płycie w prawo na małe żeberko. Miejsce wycenione na IV+, lecz jest to bardzo mocna „czwórka” i tatrzańscy debiutanci mogą mieć w tym spory problem. Jest tam wbity wystający hak z którego możecie skorzystać jeśli trudności okażą się zbyt wygórowane.

Reasumując. Klasyczna to fantastyczna wspinaczka w litej skale. Trudności na każdym wyciągu za wyjątkiem pierwszego. Asekuracja na drodze wyśmienita. Paradoksalnie, jedyny mankament Klasycznej to jej wielka popularność, a co za tym idzie tłok i korki na drodze.

ORLA BASZTA

DROGA PARYSKIEGO

WHP 272, WC 18/125

WYCENA: IV [wariant V] ASEKURACJA: R2 WYSTAWA: N WYCIĄGI: 4 DŁUGOŚĆ DROGI: 100m CZAS PRZEJŚCIA: 2h

Droga na północnej ścianie Orlej Baszty wytyczona przez mistrza Witolda Paryskiego. Podejście żlebem na Granacką Przełęcz z doliny Pańszczycy do miejsca gdzie piargi wrzynają się głęboko w ścianę. W tym miejscu ma swe ujście rynna przecinająca prawą połać północnej ściany Orlej Baszty. Wspinamy się ową rynną oraz w jej pobliżu. Po drodze sporo kruchego terenu. Doskonały opis oczywiście u Paryskiego. Droga raczej zapomniana i niezwykle rzadko pokonywana.

OSTRY SZCZYT

MOTYKA [ MOTYKOVA CESTA ]

WHP 2434

WYCENA: IV+ / V- ASEKURACJA: R2 WYSTAWA: S WYCIĄGI: 7 DŁUGOŚĆ DROGI: 260m CZAS PRZEJŚCIA: 3h

Droga Motyki na Ostrym Szczycie cieszy się opinią tatrzańskiego klasyka i jest bardzo często odwiedzana zarówno przez słowackich jak i polskich wspinaczy. Droga wiedzie środkową częścią południowo-zachodniej ściany Ostrego Szczytu. Jest ona dość wymagająca jak na oryginalną „czwórkową” wycenę więc miejcie to na uwadze. Droga jest nadzwyczaj urodziwa. Zwłaszcza dwa pierwsze płytowe wyciągi, oferujące wspinanie w pięknej litej skale, zostają na długo w pamięci. Przy okazji jest to moja ulubiona droga autorstwa Stanisława Motyki. Droga została wytyczona 14.VII.1932 roku przez zespół: Stanisław Motyka, Jan Sawicki, Zoltán Brüll, Štefan Zamkovský.

DROGA HÄBERLEINA [ HÄBERLEINOVA CESTA ]

WHP 2429

WYCENA: IV+ / V- ASEKURACJA: R1 WYSTAWA: S WYCIĄGI: 6 DŁUGOŚĆ DROGI: 240m CZAS PRZEJŚCIA: 2.5h

Droga pierwszego zdobywcy południowej ściany Ostrego Szczytu. Podobnie jak w przypadku drogi Motyki kluczowe miejsca są dość trudne i jest to mocne IV+ więc nie lekceważcie drogi ze względu na „czwórkową” wycenę.

SKRAJNY GRANAT

PRAWE ŻEBRO

WHP 222, WC 18/40-41, schemat T&T 26

WYCENA: IV / IV+ [wariant III] ASEKURACJA: RS1 WYSTAWA: W WYCIĄGI: 9 DŁUGOŚĆ DROGI: 250m CZAS PRZEJŚCIA: 3h

Kursowy klasyk na Granatach. Droga bardzo populara i masowo nawiedzana. Droga ma kilka wariantów i może się na niej pomieścić kilka zespołów. Kluczowe trudności to IV-kowa ściana czołowa na pierwszym wyciągu. Jednakże po drodze znajdzie się jeszcze kilka „czwórek” do pokonania, a nawet wariant za IV+ dla szukających trudności. Po skończeniu drogi możemy wejść na wierzchołek Skrajnego Granatu, wytrawersować do szlaku bądź zjechać do podstawy ściany. Do dyspozycji są gotowe stanowiska zjazdowe wzdłuż linii drogi.

SMOCZY SZCZYT

POŁUDNIOWY FILAR

WHP 1308, WHP 1309, WHP 1310

WYCENA: IV / IV+ / V ASEKURACJA: R2 WYSTAWA: S WYCIĄGI: 6 DŁUGOŚĆ DROGI: 300m CZAS PRZEJŚCIA: 3h

Południowy filar Smoczego Szczytu pokonany został po raz pierwszy w sierpniu 1930 roku przez Bolesława Chwaścińskiego i Wiktora Ostrowskiego. Na filarze skała lita. Trudności na każdym wyciągu za wyjątkiem pierwszego. Jest kilka wariantów przejścia filaru, ale różnią się one drobnymi szczegółami. Jedyna większa różnica dotyczy pierwszego wyciągu. Po szczegóły odsyłam do przewodnika taternickiego Witolda Paryskiego. Filar Smoczego Szczytu to droga ze wszech miar godna polecenia. Można ja połączyć z wycieczka na pobliską Wysoką. Jedynie podejście i droga powrotna są długie i kondycyjnie wymagające.

FLINSTONOWIE I SMOK [ FLINSTONOVCI A DRAK ]

WYCENA: IV+ ASEKURACJA: R2 WYSTAWA: S WYCIĄGI: 6-7 DŁUGOŚĆ DROGI: 240m CZAS PRZEJŚCIA: 3h

Bardzo popularna droga na południowej ścianie Smoczego Szczytu. Czwórkowe trudności niemal na każdym wyciągu. Skała na większości odcinków lita. Asekuracja nie sprawia większych problemów. Droga Kończy się na małej turniczce w grani Smoczego Szczytu zwanej Małym Smoczym Zębem. Doskonały schemat drogi znajdziecie na stronie tatry.nfo.sk. Polecam zwłaszcza rozpoczynającym swą przygodę z taternictwem.

WIELKI KOŚCIÓŁ

KOMIN KUPCZYKA

WHP 2625

WYCENA: IV ASEKURACJA: R3 WYSTAWA: NE WYCIĄGI: 7-8 DŁUGOŚĆ DROGI: 260m CZAS PRZEJŚCIA: 2,5h

Północno-wschodnią ścianę Wielkiego Kościoła przecina doskonale widoczny z daleka olbrzymi komin. Pokonał go w lipcu 1929 roku zespół w skład którego weszło pięciu wybitnych polskich taterników okresu międzywojennego. Byli to Wincenty Birkenmajer, Jan Kazimierz Dorawski, bracia Jan i Jan Alfred Szczepańscy oraz Kazimierz Kupczyk. W kominie same atrakcje. Mrok, wilgoć, mchy i porosty. Bez młota i haków nawet nie próbujcie. Dziadkowie opublikowali doskonały opis przejścia komina na łamach Taternika z 1931 roku. Niewielu wbija się obecnie w takie drogi. Przygoda która zostaje na długo w pamięci.

ZADNI KOŚCIELEC

DROGA STRUMIŁŁY

JK 156

WYCENA: IV+ ASEKURACJA: R2 WYSTAWA: W WYCIĄGI: 3 DŁUGOŚĆ DROGI: 110m CZAS PRZEJŚCIA: 1.5h

Lewą połać zachodniej ściany Zadniego Komina przecina charakterystycznym kominowaty żleb, który w górnych partiach przekształca się we właściwy komin. Od nazwiska jego zdobywcy nazywamy go Kominem Strumiłły. Ma on około 60 metrów. Do wylotu owego komina dochodzimy wspólnie z Drogą Stanisławskiego, która odbija w tym miejscu w prawo. W kominie do pokonania mamy dwa wyciągi. Trudności wycenione są na IV+ w skali tatrzańskiej. Po skończeniu drogi wychodzimy na piargi w pobliżu żlebu opadającego z Kościelcowej Przełęczy. Możemy stąd łatwo podejść pod zachodnią ścianę Kościelca i kontynuować wspinaczkę drogami Stanisławskiego bądź Gnojka.

SETKA

WHP 100, JK 170, schemat T&T 15

WYCENA: IV ASEKURACJA: R1 WYSTAWA: E WYCIĄGI: 11 DŁUGOŚĆ DROGI: 250m CZAS PRZEJŚCIA: 3h

Prawdopodobnie najpopularniejsza droga wspinaczkowa w otoczeniu Hali Gąsienicowej. Prowadzi ona wschodnim żebrem Zadniego Kościelca. Masowo uczęszczana i zazwyczaj zatłoczona. Pozycja obowiązkowa niemal każdego kursu taternickiego. Do pokonania słynna IV-kowa „przewieszka” i ciekawy eksponowany gzyms oraz tak zwana „Czarna Ścianka”. Na drodze dużo łażenia po trawach. Obiegowa opinia o „Setce” mówi że jest to droga ładna i przyjemna. Osobiście WHP 100 robiłem dwa razy. Droga mnie nie urzekła i nie zamierzam tam w przyszłości wracać. Kwestia gustu.

Po skończeniu drogi możemy zejść z Zadniego Kościelca bądź kontynuować wspinaczkę Granią Kościelców.

ŻABI KOŃ

DROGA HÄBERLEINA [ HÄBERLAINOVA CESTA ]

WHP 1008, WC 12/120, CH&Ś 445

WYCENA: IV ASEKURACJA: R2 WYSTAWA: S WYCIĄGI: 3 DŁUGOŚĆ DROGI: 110m CZAS PRZEJŚCIA: 1.5h

Jest to pierwsza IV-kowa droga poprowadzona w Tatrach. Wyczynu tego dokonali Simon Häberlein oraz Katherine Bröske 12 września 1905 roku. Ponoć dzień wcześniej sam Klimek Bachleda miał stwierdzić: Jeszcze się taki nie narodził, co by na te turnie wylazł. Jak się okazało Klimek był w błędzie. Żabi Koń został zdobyty. Droga Häberleina to głównie wspinaczka w III-kowym terenie z jednym miejscem wycenionym za IV. Ma ona kilka wariantów. Świetny opis drogi znajdziecie w przewodniku Włodka Cywińskiego. Uważajcie na drodze jest sporo kruchego terenu.

ŻABI MNICH

DROGA ŻUŁAWSKICH

WHP 1135, WC 7/42

WYCENA: IV ASEKURACJA: R2 WYSTAWA: NW WYCIĄGI: 4 DŁUGOŚĆ DROGI: 140m CZAS PRZEJŚCIA: 1.5h

Droga braci Żuławskich wiedzie środkową częścią północno-zachodniej ściany Żabiego Mnicha. Kluczowe IV-kowe trudności napotkamy na dwóch pierwszych wyciągach. Wspinaczka w litej skale. Na drodze rysy, rynny i kominki. Droga miejscami eksponowana. Polecam.

ŻABIA TURNIA MIĘGUSZOWIECKA

FILAR GROŃSKIEGO

WHP 992, WC 12/98

WYCENA: IV+ / V- ASEKURACJA: R2 WYSTAWA: NE WYCIĄGI: 8 DŁUGOŚĆ DROGI: 300m CZAS PRZEJŚCIA: 4h

Tak zwany Filar Grońskiego to północno-wschodni filar Żabiej Turni Mieguszowieckiej. Pokonany został po raz pierwszy w lipcu 1931 roku przez zespół Stanisław Groński i Adam Uznański. To bez wątpienia jedna z najciekawszych dróg w tych trudnościach w otoczeniu Morskiego Oka. Swego czasu bardzo popularna, dziś odwiedzana sporadycznie. Obecnie ludziska nie lubią się przemęczać, błądzić w ścianie ani narażać na zbędne niewygody. Zaznaczam że jest to kolejna droga której nie należy lekceważyć sugerując się wyceną. Kluczowe trudności, ominięcie pasa przewieszek, napotkamy w połowie drogi. Należy spodziewać się trudności orientacyjnych. Schemat drogi znajdziecie w przewodniku Włodka Cywińskiego. Również powrót będzie wymagający i czasochłonny. Tylko dla doświadczonych taterników.

ŻÓŁTY SZCZYT

DROGA KAROUŠKA

WHP 2537

WYCENA: IV ASEKURACJA: R2 WYSTAWA: N WYCIĄGI: 3-4 DŁUGOŚĆ DROGI: ?m CZAS PRZEJŚCIA: 1.5h

Droga wiedzie prawą częścią północnej ściany Żółtego Szczytu. Wytyczona została przez Valeriána 'Rišíka’ Karouška w lipcu 1954 roku. Wejście w ścianę z lewej rynny opadającej z Żółtej Przełęczy kilkanaście metrów na prawo od Drogi Kolomana. Wspinamy się zacięciem na półkę skalną, następnie trawersujemy w lewo do kolejnego zacięcia i nim w górę na balkon. Górne partie ściany pokonujemy dość płaskim filarem położonym w prawej części ściany. Dochodzimy pod blok szczytowy i wspinamy się skośnie w lewo po płycie na wierzchołek Żółtego Szczytu.

Opracował Łukasz Pałczyński
chajrefont@gmail.com