Lato z Motyką

Stanisław Motyka to w środowisku taternickim postać bardzo dobrze znana. Jest legendą międzywojennego polskiego taternictwa i autorem wielu wspaniałych dróg wspinaczkowych, które po dziś dzień cieszą się mianem tatrzańskich klasyków.

Podążanie szlakiem taternickich dokonań Stanisława Motyki jest świetnym pomysłem na urozmaicenie letniego łojenia w Tatrach. Dla zainteresowanych dziejami taternictwa będzie to dodatkowo wspaniała lekcja historii realizowana w górskim plenerze.

Poniżej zamieszczam krótką listę dróg wspinaczkowych, także tych mniej znanych oraz całkiem już zapomnianych, których autorem bądź współautorem był Motyka.

Zamarła Turnia. Dolinka Pusta. WHP 158. Wycena V.

Absolutny klasyk. Droga Motyki wiedzie lewą częścią południowo-wschodniej ściany Zamarłej Turni. Piękna i eksponowana o litej skale. Wytyczona została 19.IX.1935 roku. Bez wątpienia najbardziej znana wśród polskich wspinaczy droga Staszka Motyki. Można zaryzykować stwierdzenie, że nie znajdziecie aktywnie działającego taternika, który nie wspinał się na południowej ścianie Zamarłej, a jeżeli już tam zawitał to raczej na pewno robił Motykę.

Batyżowiecki Szczyt. Dolina Kacza. WHP 1595. Wycena IV.

Droga na północnej ścianie Batyżowieckiego Szczytu, nazywana Drogą Motyki i Sawickiego, wytyczona została 8.VIII.1930 roku przez zespół w którego skład wchodzili Stanisław Motyka, Jan Sawicki i Stanisław Sandmeer. Obecnie droga jest bardzo rzadko chodzona. Podejście jest długie a skała miejscami krucha. Skutecznie odstrasza to potencjalnych wspinaczy. Północna ściana Batyżowieckiego Szczytu przegrywa więc konkurencję ze ścianą południową, obleganą i niezwykle popularną, wykazując tym samym analogię do północnej ściany Wołowej Turni.

Ostry Szczyt. Dolina Staroleśna. WHP 2434. Wycena IV+/V-.

Droga Motyki na Ostrym Szczycie cieszy się opinią tatrzańskiego klasyka i jest bardzo często odwiedzana zarówno przez słowackich jak i polskich wspinaczy. Droga wiedzie środkową częścią południowo-zachodniej ściany Ostrego Szczytu. Jest ona stosunkowo łatwa technicznie, ale za to nadzwyczaj urodziwa. Zwłaszcza dwa pierwsze płytowe wyciągi, oferujące wspinanie w pięknej litej skale, zostają na długo w pamięci. Przy okazji jest to moja ulubiona droga autorstwa Stanisława Motyki. Droga została wytyczona 14.VII.1932 roku przez zespół: Stanisław Motyka, Jan Sawicki, Zoltán Brüll, Štefan Zamkovský.

Kozi Wierch. Filar Leporowskiego. Dolinka Kozia. WHP 191. Wycena V.

Droga prowadzi lewą częścią północnej ściany Koziego Wierchu, a konkretnie jego północnym filarem. Pierwszą próbę jego przejścia podjął dnia 20.VII.1928 roku legendarny międzywojenny tatrzański solista Jerzy Leporowski. Niestety nie sprostał on zadaniu i odpadł w trudnościach ponosząc śmierć. Od jego nazwiska filar ów nazywamy po dziś dzień Filarem Leporowskiego. Pierwszego przejścia filara dokonali rok później Stanisław Motyka i Jan Sawicki w towarzystwie Witolda Paryskiego. Miało to miejsce 18.VII.1929 roku. Wspinaczka Filarem Leporowskiego jest dość wymagająca i nie polecam jej początkującym taternikom. Ostatnie wyciągi są dość kruche. Młotek i haki obowiązkowe.

Mały Lodowy Szczyt. Dolina Staroleśna. WHP 2487. Wycena V.

Latem 1932 roku Stanisław Motyka i Jan Sawicki wspinali się w Dolinie Staroleśnej. Efektem ich działań było wytyczenie nowej drogi biegnącej środkową częścią południowej ściany Małego Lodowego Szczytu. Miało to miejsce 23.VII.1932. Po dziś dzień droga ta uchodzi za jedną z najpiękniejszych klasycznych tatrzańskich dróg wspinaczkowych. Skała jest lita, na drodze głównie zacięcia i płyty, a sama wspinaczka sprawia ogromną frajdę. Na dodatek do dyspozycji mamy gotowe stanowiska z ringów, efekt akcji Tatry bez kladiva. Droga cieszy się ogromną popularnością i jest zazwyczaj oblegana. Pozycja obowiązkowa dla każdego taternika.

Żłobisty Szczyt. Dolina Kacza. WHP 1403, WC 17/29. Wycena V.

Duet Motyka Sawicki atakował północno-wschodnią ścianę Złobistego Szczytu kilka razy. Środkową połać ściany pokonali dnia 29.VII.1930 roku po dwóch wcześniejszych nieudanych próbach. Wytyczona przez nich droga jest długa i wymagająca. Jednocześnie eksponowana i piękna. Droga bardzo rzadko uczęszczana. Tylko dla doświadczonych taterników. Młotek i haki w plecaku oczywiście obowiązkowe.

Szarpane Turnie. Dolina Złomisk. WHP 1322. Wycena V.

Droga prowadząca zachodnią ścianą Szarpanych Turni została wytyczona przez Stanisława Motykę i Jana Sawickiego dnia 26.VII.1931 roku. Pierwsze dwa wyciągi to V wspinaczka w litej skale, przeważają zacięcia. Kolejne dwa wiodą łatwym terenem poprzetykanym trawami i dyskwalifikują drogę w oczach większości wspinaczy. Czy słusznie? Przekonajcie się sami. Droga kończy się na Wyżniej Szarpanej Szczerbinie. Możemy przedłużyć wspinaczkę i zakończyć ją na Wyżniej Szarpanej Turni. Panującym u nas obiegowym opiniom, że droga jest zapomniana i nieuczęszczana, zadali kłam spotkani przeze mnie w Dolinie Złomisk słowaccy taternicy. Zapytani o Motykową Cestę stwierdzili że łoili Motykę zarówno na Oszarpańcach jak i na Małym Ganku. Prawda leży pewnie gdzieś po środku.

Wielki Ganek. Dolinka Rumanowa. WHP 1373, WC 16/117. Wycena V.

Kolejna droga z repertuaru Sawickiego i Motyki z czasów ich taternickiej działalności w Dolinie Złomisk w lecie 1931 roku. Wytyczona droga wiedzie środkową częścią południowo-zachodniej ściany Wielkiego Ganku. Można ją śmiało połączyć z przejściem Grani Ganków. Drogę poprowadzono 24. VII.1931 roku.

Zadni Mnich. Przełączka pod Zadnim Mnichem. WHP 524, WC 8/45. Wycena VI-.

Jest to pierwsza droga poprowadzona południowo-wschodnim uskokiem Zadniego Mnicha. Została pokonana 9.VIII.1934 przez zespół: Stanisław Motyka, Štefan Zamkovský, Rudo Donath, Karol Kurti. Wspinacze posiłkowali się jednak w kluczowym miejscu techniką hakową. Klasycznego przejścia droga ta doczekała się dopiero w wrześniu 1946 roku za sprawą Tadeusza Orłowskiego. Droga uskokiem Zadniego Mnicha jest krótka lecz wymagająca technicznie i eksponowana. Pozycja ze wszech miar godna polecenia.

Wschodni Szczyt Żelaznych Wrót. Dolina Złomisk. WHP 1460. Wycena VI.

Droga wiedzie lewą częścią południowo-zachodniej ściany Wschodniego Szczytu Żelaznych Wrót. Droga trudna i wymagająca. Przeznaczona raczej dla doświadczonych taterników. Haki i młotek mogą się przydać. W moim odczuciu jedna z najlepszych dróg Motyki. Droga została poprowadzona 21.VIII.1935 roku przez Stanisława Motykę i Kazimierz Mrózka.

W tym miejscu kończę to krótkie zestawienie. Myślę, że przejście chociażby kilku z wymienionych powyżej dróg pozwoli wyrobić sobie pogląd na wspinaczkową klasę Stanisława Motyki. Wierzcie bądź nie, lecz gdybym zechciałbym tu zaprezentować wszystkie znane drogi poprowadzone przez Motykę musiałbym wymienić ponad pięćdziesiąt pozycji!

Stanisław Motyka wspinał się zazwyczaj latem lecz jest również autorem kilku zimowych klasyków. Należą do nich chociażby drogi na wschodniej ścianie Wysokiej WHP 1252 oraz na wschodniej ścianie Łomnicy WHP 3169. Jest to jednak materiał na całkiem inną historię.

Do postaci Stanisława Motyki z czasem powrócę przy okazji prezentacji sylwetek polskich taterników.

Do zobaczenia w Tatrach na Motykowej Cescie!